| Hulpverleners en cliënten zijn enthousiast over eigen budget |
| Volkskrant |
Nijmegen - Tien jaar geleden was het ondenkbaar dat iemand zijn eigen hulpverleners in dienst zou nemen en zelf hun salarissen zou betalen met uit de verzekeringskas afkomstig geld, waarover hij persoonlijk kon beschikken. In Nederland, de verzekeringsstaat bij uitstek, worden zorg en hulp nu eenmaal het liefst in natura verstrekt. |
Want hoe moest men voorkomen dat de cliënten het persoonsgebonden budget, bedoeld voor hulp, stiekem zouden besteden aan een ijskast of nieuwe vloerbedekking? En was het risico niet groot dat ze zich zouden laten helpen door beunhazen als familie en buren, waardoor de kwaliteit van de zorg, de werkgelegenheid van de professionele hulpverleners én de inkomsten voor de fiscus in de knel zouden raken? Toch is het persoonsgebonden budget - of PGB, zoals het is gaan heten - in de jaren negentig experimenteel en mondjesmaat ingevoerd. Staatssecretaris Terpstra van Volksgezondheid wist zelfs in 1996 de landelijke invoering van het PGB voor thuiszorg en verstandelijk gehandicapten op haar conto te schrijven. Maar de omvang bleef uiterst beperkt en het geheel werd voorzien van allerlei administratieve veiligheidskleppen om misbruik tegen te gaan. Onderzoekers van het Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen (ITS) stonden er in opdracht van de Ziekenfondsraad, de beheerder van de verzekeringskas, met hun neus bovenop om elk detail te observeren. In hun vandaag verschijnende eindrapport komen de onderzoekers Th.Miltenburg en C. Ramakers tot de conclusie dat de overheid en de Ziekenfondsraad last hebben van koudwatervrees. Het pgb moet juist op veel grotere schaal worden ingevoerd en beschikbaar zijn voor alle cliënten die daarvoor kiezen, is hun advies. De ingewikkelde, op controle gerichte administratieve regelingen, die een drempel vormen voor hulpvragers en hulpverleners, moeten worden vereenvoudigd. 'Het is aardig om te zien dat de cliënten met hun pgb meer en vaak ook hoger gekwalificeerde hulp weten te realiseren dan ze in natura zouden hebben gekregen',constateert Miltenburg. 'Het is goedkoper voor de verzekeringskas. Met een PGB ben je beter af.' De bureaucratische barrières hebben het enthousiasme van de cliënten niet getemperd, moet Ramakers tot haar verbazing vaststellen. In1996 werden personen met een PGB (budgethouders) verplicht om lid te worden van een Vereniging van Budgethouders, die het salaris aan de hulpverlener moest uitbetalen, teneinde fraude en misbruik te voorkomen. 'Ik dacht: dit is de doodsteek voor het PGB. Maar de cliënten blijven positief, ondanks de bureaucratie en de ingewikkeldheid van de regeling', zegt Ramakers. Miltenburg was het meest verrast over de tevredenheid van de hulpverleners die in dienst zijn bij een budgethouder. 'Zij hebben een grotere zeggenschap over hun werk. Ze kunnen rechtstreeks met de cliënt onderhandelen en hoeven niet weerstaan hun leidinggevende om toestemming te vragen.' Het aantal cliënten met een PGB is nog klein: ruim vijfduizend in de thuiszorg en tweeduizend in de zorg voor verstandelijk gehandicapten. Dat kan niet anders, want de financiële middelen zijn zeer beperkt. In 1998 134,5 miljoen voor thuiszorg en 86,5 miljoen voor de gehandicapten. Die aantallen moeten over vijf jaar veel hoger zijn, vindt Miltenburg. Slechts weinig hulpbehoevenden hebben ooit iets over het PGB gehoord. De Ziekenfondsraad wil de regeling ook niet aan de grote klok hangen zolang er weinig geld beschikbaar is. De huidige PGB-regeling houdt in dat elke cliënt een bedrag van 2400 per jaar cash ontvangt, waarover hij geen verantwoording hoeft af te leggen. Zijn de kosten voor hulp hoger, dan wordt dat meerdere aan de hulpverlener uitbetaald door de Sociale Verzekeringsbank onder inhouding van belasting en sociale premies. 'Nodeloos ingewikkeld', vinden de ITS-onderzoekers. Zij stellen voor om dat 'forfaitaire bedrag' van 2400 gulden op te trekken naar 6500 gulden. Dat scheelt een heleboel rompslomp. Ramakers is niet bang dat cliënten dit geld aan iets anders dan zorg besteden. 'Die mensen kunnen zonder hulp helemaal niet functioneren.' |
Vraag 15: Wat vind jij van het PGB? Geef je mening weer en wissel dit uit in
|