Vervolg
De
ideologische visie heeft plaatsgemaakt voor praktische overwegingen.
De overheid wil dat gehandicapten zoveel mogelijk integreren in de
samenleving en niet meer worden afgezonderd in intramurale voorzieningen Dus
verhuizen de gehandicapten die dat kunnen of willen uit de instellingen via
Sociowoningen en fasewoningen naar gewone woonwijken. Maar niet iedereen kan of
wil. De oplossing voor de
achterblijvers: omgekeerde integratie. Daarbij
speelt ook de 'Robin Hood-gedachte' een rol, zegt Singelenberg.
Een deel van het instellingsterrein wordt verkocht; de opwonenden betalen
mee aan nieuwe huizen voor de achterblijvers en het instandhouden van
voorzieningen.
Groot
voordeel: indachtig de tijdsgeest van toen liggen de meeste instellingen geïsoleerd,
maar wel op prachtige, uitgestrekte locaties.
En voor een woning in het bos of op de hei bestaat veel animo.
Voor de tachtig woningen die binnenkort bij het Westerhonk in Monster
worden opgeleverd, waren zo'n zevenhonderd belangstellenden.
WERKT
HET, die mix van normaal- en zwakbegaafden?
Op de Hafakker zijn bewoners en verdunners na vijftien jaar
experimenteren nog altijd enthousiast. 'Aanvankelijk
was de verwachting dat iedereen bij elkaar op de koffie zou gaan', zegt
directeur Aarts. 'Dat paste bij de
ideologie.' Inmiddels is een
normaler verwachtingspatroon ontstaan. 'Geen
opgelegd pandoer', zegt Burger. 'je
kunt nooit met al je buren even goed opschieten, dus hier ook niet.' Burger
heeft veel contact met een bewoner die interesse voor paarden deelt.
'Ze komt af en toe koffie drinken, of 's avonds een wijntje.
Ze kijkt tv, kletst wat en dan gaat ze weer.' Hij heeft de bewoners in
het begin zien veranderen, zegt hij. 'Het
was een verrijking voor ze. Er speelden plotseling kinderen op straat, de
melkboer kwam langs. Dat waren ze
niet gewend, ze vonden het prachtig.' De verdunners passen zich aan, zegt
voorlichten J. Bogaard van het Westerhonk, die al een aantal jaren op het
terrein woont. 'We springen elkaar wat bij. Je helpt eens met oversteken en je
weet dat je langzaam moet rijden omdat er wel eens bewoners midden op de weg
lopen.' Het was in het begin even wennen, zegt hij.
'We zaten eens te eten toen een van de bewoners door de achterdeur binnen
kwam, ons groette en door de voordeur weer naar buiten liep.' Om de
integratiedoelstelling te bevorderen, zijn in Monster alle potentiële
opwonenden naar hun motieven gevraagd. Bogaard:
'Het is hier leuk wonen maar je kunt af en toe iemand tegenkomen die een beetje
raar doet. Dat moet je meenemen in je
afweging. Wij vinden dat de
nieuwkomers affiniteit met gehandicapten moeten hebben.
Het is niet de bedoeling dat ze louter voor het mooie huis komen, ze
moeten ook een rol als verdunnen willen spelen.' Zo'n screening gaat Aarts van de Hafakker te ver.
In Noordwijkerhout regelt de woningcorporatie de toewijzing van de
woningen. 'Wij willen een gewone woonwijk zijn. En dat betekent dat er soms ook rottige dingen gebeuren.
Het is wel eens voorgekomen dat gehandicapten door jongeren uit .de buurt
werden gepest.' De provincie
Gelderland onderzoekt de komende maanden als eerste in hoeverre de idealen
achter deconcentratie en omgekeerde integratie daadwerkelijk uitkomen.
Door het bos - en heidekarakter van de regio zijn in
Gelderland van oudsher veel instellingen gevestigd.
De komende jaren verdwijnen daar tussen de drie - en de vijfduizend
plaatsen.